راه‌های جلوگیری از شوکه شدن گیاه هنگام تعویض گلدان

یکی از اموری که در نگهداری از گیاهان آپارتمانی باید به آن توجه داشت، تعویض گلدان در زمان مناسب است. تعویض گلدان گیاه آپارتمانی، باعث شادابی گیاه شده و به رشد بهتر آن کمک خواهد کرد. اما مسئله‌ای که وجود دارد برخی از گیاهان هنگام تعویض گلدان دچار شوک می‌شوند که این امر غیر قابل اجتناب است. با این حال با توجه به برخی روش‌ها میتوان از شوکه شدن گیاه هنگام تعویض گلدان جلوگیری کرده و یک انتقال درست انجام داد. در این مطلب به بررسی راه‌های جلوگیری از شوکه شدن گیاه هنگام تعویض گلدان و جابجایی آن اشاره خواهیم داشت.

دلیل شوکه شدن گیاهان پس از تعویض گلدان چیست؟

 

 

بهتر است در ابتدا به این موضوع بپردازیم که چرا گیاهان پس از جابجایی و تعویض گلدان دچار شوک می‌شوند. به طور کلی گیاهان، خصوصا گیاهان آپارتمانی، نسبت به جابجایی حساس هستند و پس از تعویض گلدان دچار مشکلاتی می‌شوند. دلیل آن هم این است که گیاهان اساسا برای جابجایی ساخته نشده‌اند و تمایل دارند در همان محیط قبلی خود به رشد ادامه دهند. از این رو زمانی که گلدانشان را عوض می‌کنیم یا آن را به جای جدیدی انتقال می‌دهیم، به گیاه شوک وارد خواهد شد. نکته دیگر اینکه برخی اوقات ریشه گیاهان هنگام جابجایی آسیب دیده و کرک‌های ریزی که بر رویشان وجود دارد، کنده می‌شوند. با از بین رفتن این کرک‌ها و آسیب‌دیدگی ریشه‌های گیاه، جذب مواد مغذی از خاک دچار مشکل خواهد شد. همین امر سبب مشکلاتی برای گیاه و شوکه شدن آن می‌شود. در ادامه به طور مفصل‌تری به بررسی دلایل شوکه شدن گیاه و پژمردگی آن پس از تعویض گلدان می‌پردازیم.

• آسیب‌دیدگی ریشه گیاه؛ یکی از دلایل مهم شوکه شدن گیاه

ریشه گیاه مهمترین بخش آن به حساب می‌آید؛ چرا که گیاهان از طریق ریشه، آب و مواد مغذی را جذب خود کرده و به ساقه و برگ‌ها انتقال می‌دهند. از این رو اگر ریشه گیاه دچار آسیب شود، گیاه با مشکلاتی مواجه خواهد شد. برای همین است که گفته می‌شود که هنگام تعویض گلدان، مراقب ریشه‌ها باشید و این کار را با دقت زیادی انجام دهید. ریشه اصلی گیاهان معمولا شامل انشعابات کوچکی از ریشه‌های نازک و باریک است. ریشه‌های کوچک در آب‌رسانی به گیاه نقش زیادی دارند و گیاه بیشتر آب مورد نیاز خود را از طریق این ریشه‌ها تامین می‌کند. از این رو در زمان جابجایی نه تنها باید مراقب ریشه اصلی گیاه بود، بلکه باید به ریشه‌های کوچک و نازک گیاه نیز توجه داشت.

• تغییر خاک گیاه و شوکه شدن آن

گیاهان خیلی زود به محیط و مواردی چون خاک و گلدان عادت می‌کنند. برای همین هنگامی که از خاک جدیدی برای گلدان جدید استفاده شود، ممکن است گیاه دچار شوکه شود. بهتر است برای جلوگیری از این امر، از خاکی مشابه خاک قبلی استفاده کنید و به ترکیبات و سطح PH آن توجه داشته باشید.

• تعویض گلدان در زمان نامناسب و پژمردگی گیاه

زمان تعویض گلدان مسئله‌ای است که باید به آن توجه داشت. به طور کلی گفته می‌شود بهترین زمان تعویض گلدان برای بیشتر گیاهان آپارتمانی، در اواسط فصل بهار است. دلیل آن هم این است که در این فصل، گیاه در زمان رویش قرار دارد و از رشد بهتری برخوردار است. همچنین در فصل بهار معمولا ریشه‌های گیاه پس از قرارگیری در گلدان جدید، رشد قوی‌تری دارند و خیلی زود به محیط جدید عادت می‌کنند. البته توجه داشته باشید بسته به نوع گیاه، ممکن است زمان تعویض گلدان برای هر کدام تفاوت داشته باشد.

راه‌های جلوگیری از شوکه شدن گیاه هنگام جابجایی و تعویض گلدان

 

 

حال که با دلایل پژمردگی و شوک تعویض گلدان آشنا شدید، بهتر است به این نکات هنگام جابجایی و تعویض گلدان توجه داشته باشید:

• به ریشه گیاهان دست نزنید

سعی کنید هنگام جابجایی گیاه، به ریشه آن کاری نداشته باشید. هر چقدر از دست زدن و آسیب‌رسانی به ریشه گیاه جلوگیری کنید، گیاه کمتر در معرض شوک ناشی از آسیب‌دیدگی ریشه قرار خواهد گرفت. توجه داشته باشید از تکاندن خاک اطراف ریشه باید خودداری کنید و نباید اجازه دهید خاک‌های چسبیده به ریشه از آن جدا شوند.

• تمام ریشه‌های گیاه را به گلدان جدید منتقل کنید

منظور از تمام ریشه‌ها این است که باید به ریشه‌های نازک و باریک گیاه هم توجه داشته و آنها را به گلدان جدید منتقل کرد. هر چقدر گیاه با ریشه‌های بیشتری به گلدان جدید منتقل شود، از شوکه شدن آن جلوگیری خواهد شد.

• تعویض گلدان را در فصل مناسب انجام دهید

همانطور که گفتیم تعویض گلدان را باید در زمان مناسبی انجام داد. علاوه بر توجه به فصل مناسب، باید به مواردی که نشانگر زمان تعویض گلدان است نیز توجه داشت. برای مثال اگر ریشه‌های گیاه از قسمت انتهای گلدان خارج شدند و یا گلدان دچار شکستگی و آسیب شده باشد، باید برای تعویض آن اقدام کرد.

• آبیاری به گیاه پس از تعویض گلدان را فراموش نکنید

زمانی که گیاه را به گلدان جدید منتقل کردید، آن را به طور عمیق و کامل آبیاری نمایید. چرا که در صورت کمبود آب، گیاه دچار پژمردگی و شوکه خواهد شد. از طرفی هم گفته می‌شود چند روز قبل از تعویض گلدان، به گیاه آب دهید تا ریشه‌ها هنگام انتقال مرطوب باشند.

آیا راهی برای درمان گیاهان شوکه شده وجود دارد؟

 

 

حال سوال این است که آیا میتوان گیاهان شوکه شده را درمان کرد؟ برای پاسخ باید بگوییم بله. شما می‌توانید با استفاده از راهکارهایی که در ادامه به آنها اشاره می‌شود، گیاه شوکه شده خود را درمان کنید. این راهکارها عبارتند از:

• آبیاری گیاه با قرص آسپرین حل شده در آن

یکی از روش‌های جالب برای درمان گیاه شوکه شده، استفاده از قرص آسپرین است. برای این کار باید قرص آسپرین را در آب حل کنید و آن را درون خاک گیاه بریزید. با این کار گیاه شوکه شده به تدریج به حالت اولیه خود بازخواهد گشت.

• آبیاری گیاه با آب قند

این روش نیز یکی از روش‌های جالب و باورنکردنی است. حل شدن قند در آب و آبیاری گیاه با آن، سبب شده تا گیاه از شوک درآمده و درمان شود. البته این روش تنها برای برخی از گیاهان جواب داده و سبب خارج شدن آنها از شوک ناشی از جابجایی خواهد شد. با این حال اگر گلدان گیاه را عوض کردید و با علائم شوک گیاه مواجه شدید، میتوانید از روش آبیاری با آب شیرین برای آن استفاده کنید. آبیاری گیاه با آب قند هیچگونه مشکلی برای گیاه ایجاد نخواهد کرد.

• تامین رطوبت خاک به طور دائم

یکی دیگر از راه‌های درمان گیاه شوک شده این است که به رطوبت خاک آن توجه داشته باشید و همواره آن را مرطوب نگه دارید. رطوبت خاک باید در حد معمول باشد و بیش از حد زیاد نباشد؛ زیرا حالت خیسی دائم و غرقابی بودن خاک، سبب آسیب به ریشه‌های گیاه و از بین رفتن آن خواهد شد. برای همین تا زمانی که گیاه از حالت شوک خارج شود، خاک آن را مرطوب نگه دارید تا به حالت اولیه خود بازگردد.

• هرس کردن بخشی از گیاه

بسته به اینکه گیاهتان چند ساله است، می‌توانید بخشی از آن را هرس کنید. برای مثال اگر گیاه بوته‌ای یک ساله دارید، یک سوم آن و اگر گیاه تک ساقه‌ای دارید، نصف هر برگ آن را هرس کنید. با هرس کردن، گیاه انرژی خود را صرف ریشه‌هایش کرده و خیلی زود آن‌ها را تقویت خواهد نمود. هرس کردن گیاه از روش‌هایی است که برای هر گیاهی جواب خواهد داد.

در نهایت در کنار راهکارهای اشاره شده، به گیاه کمی فرصت دهید تا به حالت اولیه خود بازگردد. کافیست کمی صبر و تحمل داشته باشید تا گیاه توان خود را بازیابی کرده و بتواند رشد مجدد خود را از سر بگیرد.

 

سوال

 چرا در هنگام تعویض گلدان باید مراقب ریشه‌ها باشیم؟

 

 

همانطور که در بخش‌های قبل اشاره کردیم، ریشه گیاه مهمترین بخش آن به حساب می‌آید. گیاهان از طریق ریشه مواد مغذی موجود در خاک را جذب می‌کنند و به رشد خود ادامه می‌دهند. از این رو اگر هنگام تعویض گلدان مراقب ریشه‌ها نباشیم، به آنها آسیب وارد شده و گیاه دچار مشکلاتی نظیر پژمردگی خواهد شد.

چقدر طول می‌کشد تا گیاه از شوک تعویض گلدان درآید؟

بسته به این که گیاهتان کوچک باشد یا بزرگ، این زمان متغیر خواهد بود. معمولا گیاهان کوچکتر خیلی سریع‌تر به حالت طبیعی و اولیه بازمی‌گردند؛ اما گیاهانی که بزرگتر هستند و حالت درختچه دارند، به زمان بیشتری برای خارج شدن از شوک نیاز خواهند داشت.

چه زمانی ممکن است گیاه در اثر جابجایی و تعویض گلدان دچار مرگ شود؟

در صورتی که اقدام به تعویض گلدان گیاه بیمار کنید و یا پس از جابجایی از گیاه به خوبی مراقبت نکنید، گیاه به احتمال زیاد دچار مرگ خواهد شد.

جمع بندی

تعویض گلدان گیاه آپارتمانی یکی از کارهایی است که افراد باید در زمان مناسب آن را انجام دهند. معمولا با تعویض گلدان و جابجایی، گیاه دچار شوکه شده و حالت پژمرده‌ای خواهد گرفت. برای همین باید با استفاده از روش‌هایی از شوکه شدن گیاه هنگام جابجایی (Ways To Minimize Transplanting Shock) جلوگیری کرد. همانطور که اشاره کردیم از مهمترین راه‌های جلوگیری از شوکه شدن گیاه هنگام تعویض گلدان، دست نزدن به ریشه‌ها، انتقال تمام ریشه‌های گیاه و آبیاری پس از جابجایی می‌باشد.