بونسای به درختچههای کوچک و بزرگی گفته میشود که به خاطر ظاهر خاصشان به شهرت و محبوبیت رسیدهاند. این گیاهان در اندازه مینیاتوری تا اندازههای بزرگ موجود هستند و بسته به اندازهشان، قیمت متفاوتی دارند. علاوه بر اندازه، فاکتورهای دیگری مانند سن گیاه، نوع گیاه و نحوه شکلدهی آن نیز در قیمت بونسای تاثیر دارد. هنر بونسای برای اولین بار در کشور ژاپن شکل گرفت. این هنر که در پرورش درختان و گیاهان به کار برده میشود، از دو کلمه بون (سینی) و سای (کاشتن) گرفته شده است. در واقع کلمه بونسای، اصطلاحا به معنای کاشت درخت در سینی است. گیاهان بونسای در حین رشد دستکاری میشوند و معمولا به صورت درختچههای کوچک باقی میمانند. دلیل فشردگی و کوچک بودن این گیاهان این است که آنها را در بستر کم عمقی میکارند و به شکل پاکوتاه در میآورند. برای همین است که ظاهر بونسای با دیگر گیاهان تفاوت بسیار زیادی دارد.
هنر بونسای همواره در حال تغییر و تحول بوده است. هنرمندانی که در زمینه شکلدهی و پرورش گیاهان فعالیت دارند، امروزه به پرورش بونسایهای مینیاتوری روی آوردهاند. این دسته از بونسایها بسیار کوچک هستند و تقریبا به اندازه کف دست میباشند. همین امر سبب شده تا توجه افراد زیادی به مینی بونسای ها جلب شود و عدهی زیادی از آن برای هدیه دادن استفاده نمایند.
حال اگر برایتان سوال است که چگونه بونسایها پرورش داده میشوند؟ باید بگوئیم که برای پرورش این گیاه از یک شاخه، نهال یا برشی از یک درخت استفاده میشود. روشهای پرورش این گیاه شامل فنونی چون هرس کردن و پیوند زدن میشود که هر کدام پروسه خاص خود را دارد. در هر کدام از این روشها زمانی که گیاه به اندازه مورد نظر برسد، رشد آن را متوقف کرده و آن را به گلدان زینتی انتقال میدهند. در این زمان گیاه بونسای آماده بوده و میتواند به فروش برسد یا در دکور خانه جای گیرد. خوب است بدانید که برای پرورش بونسای لازم است از علوم باغبانی مانند آبیاری گیاه، تغذیه، نوردهی، هرس برگها و ریشه اطلاعات کافی داشته باشید. در واقع این هنر تنها به کسب تجربه نیاز ندارد و لازم است در آن از اطلاعات لازم برای پرورش گیاه برخوردار بود.
برای نگهداری از گیاه بونسای باید به آبیاری، خاک مناسب، نور مناسب و کوددهی توجه داشت.
آبیاری بونسای باید زمانی صورت گیرد که خاک گلدان آن کاملا خشک شده باشد. زمانی که برای آبیاری گیاه اقدام میکنید، آبیاری باید تا زمانی ادامه دهید که آب اضافی از زیر گلدان خارج شود. با این کار آب به تمام بخشهای ریشه گیاه رسیده و آن را تغذیه خواهد کرد. توجه داشته باشید آبیاری نباید در حد زیادی انجام شو؛ چرا که موجب پوسیدگی ریشه و خشک شدن گیاه میشود.
خاک بونسای باید از زهکشی مناسب برخوردار باشد و بتواند آب و مواد غذایی را در خود نگه دارد. خاکی که هر دوی این خصوصیات را داشته باشد، بهترین خاک برای بونسای خواهد بود. استفاده از خاک کوکوپیت به دلیل اینکه درصد رطوبت زیادی دارد، برای بونسای مناسب است.
بسته به اینکه از چه نوع بونسایی نگهداری میکنید، باید نور مناسب آن را فراهم کنید. با این حال بهترین نور برای بونسای، نور غیر مستقیم متوسط است. بهتر است این گیاه را در فاصله 1 متری از پنجره قرار دهید تا نور فیلتر شده به آن تابیده شود.
اگر از خاک کوکوپیت برای بونسای استفاده میکنید، حتما کوددهی به گیاه را فراموش نکنید. دلیل آن هم این است که کوکوپیت مواد مغذی ندارد و نمیتواند گیاه را به خوبی تغذیه کند. برای همین باید گیاه را کودرسانی کرده تا مواد مغذی لازم به آن برسد. کودی که برای گیاه بونسای استفاده میکنید، باید به صورت محلول به آن داده شود.