کاکتوس و ساکولنت جزو گیاهان زینتی هستند و هر دو مقاومت بسیار بالایی در برابر کم آبی دارند. تمام کاکتوسها جزو خانواده ساکولنت هستند و میتوان گفت هر کاکتوسی یک ساکولنت است. اما عکس آن صادق نبوده و هر ساکولنتی را نمیتوان یک کاکتوس در نظر گرفت. کاکتوس و ساکولنت از نظر مراقبت و شرایط نگهداری به هم شباهت زیادی دارند. با این حال میان این دو تفاوتهایی وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم داشت. اگر شما هم جزو افرادی هستید که کاکتوس و ساکولنت را با هم اشتباه گرفته و از تفاوتهایشان اطلاعی ندارید، در ادامه با ما همراه شوید.
پیش از هرچیزی به بررسی جداگانه کاکتوس و ساکولنت میپردازیم تا با ویژگیهای خاص هر یک از آنها آشنا شوید.
ساکولنت به چه گیاهی گفته میشود؟
ساکولنت (succulent) یا ساکیولنت، گیاهی آبدار و گوشتی است که معمولا بدون تیغ است. این گیاهان کوچک آب را در ساقه، برگ و دیوارههای خود ذخیره میکنند تا در زمان مورد نیاز از آنها استفاده نمایند. در حقیقت دلیل مقاومت ساکولنت در برابر کم آبی نیز به همین دلیل است. آنها قادرند در شرایط کم آبی، از آب ذخیره شده در خود استفاده کرده و حیات خود را حفظ کنند. به دلیل همین ویژگی، ساکولنت به عنوان یکی از گیاهان آپارتمانی پرطرفدار شناخته شده است.
افرادی که زمان زیادی برای رسیدگی به گیاهان آپارتمانی ندارند، میتوانند به سراغ نگهداری از گیاهان ساکولنت بروند. این گیاهان از نگهداری آسانی برخوردارند و با هر شرایطی قادرند خود را وفق دهند. برگهای ساکولنت از ضخامت بیشتری نسبت به برگهای گیاهان معمولی برخوردارند که دلیل آن ذخیره آب در آنها است.
آشنایی با کاکتوس و دلیل محبوبیت آن
همانطور که در ابتدا نیز اشاره شد، کاکتوسها را میتوان یک ساکولنت در نظر گرفت. دلیل آن هم این است که کاکتوسها همچون ساکولنتها، آب را در خود ذخیره کرده و در شرایط بحرانی از آنها استفاده مینمایند. این گیاهان در نواحی گرم و خشک رشد کرده و برای نگهداری یا پرورش به محیطهای گرمسیری علاقه بیشتری دارند. بیشتر کاکتوسها بر روی خود از خارها و آرئولهایی برخوردارند که همین سبب تمایز آنها با ساکولنتها خواهد شد. خوب است بدانید برخی از کاکتوسها از خود میوههایی تولید کرده که بیشترشان خوراکی هستند. مزه میوه کاکتوسها شباهت زیادی با میوههای آناناس و کیوی دارد و از طبع گرمی برخوردار است.
کاکتوس و ساکولنت چه تفاوتی با هم دارند؟
-
وجود آرئول areole در کاکتوس
کاکتوسها بر خلاف ساکولنتها از آرئول برخوردارند. areole به برآمدگی از سطح کاکتوس گفته شده که از آنجا تیغ و گلهای کاکتوس رشد میکند. در واقع آرئول شامل خار و تیغ به همراه مقداری الیاف پشم مانند سفید رنگ است. تمام این موارد با هم تشکیل یک آرئول میدهند. وجود areole در کاکتوسها یکی از وجههای تمایز بین آنها بوده و میتوان از این طریق به راحتی یک کاکتوس را شناسایی کرد.
جالب است بدانید از قسمت آرئول میتوان یک کاکتوس دیگر را تکثیر کرد. معمولا در این روش آرئول را جدا کرده و آن را به صورت جداگانه پرورش داده تا یک گیاه مستقل به وجود آید. پس همانطور که مشخص شد، آرئولهای کاکتوس وظیفه گلدهی و یا تکثیر کاکتوس را بر عهده دارند. areoleها اشکال مختلفی دارند و به صورت تکی یا چند شاخهای هستند. برای همین شاید نیاز باشد برای تکثیر کاکتوس، به جای یک آرئول از چند areole استفاده کرد.
-
وجود تیغ در کاکتوس
دومین وجه تمایز میان کاکتوس و ساکولنت، وجود تیغ بر روی بدنه کاکتوس است. البته برخی از ساکولنتها هم دارای تیغ هستند و تنها نمیتوان به این مورد اکتفا کرد. تیغهای کاکتوسها از قسمت آرئول رشد کرده و بیشتر به شکل مجموعهای هستند. یعنی با مشاهده کاکتوس، متوجه دستهای از تیغها بر روی هر آرئول خواهید شد. اما در ساکولنتها این گونه نبوده و تیغهای آن به صورت تکی و جداجدا هستند.
-
وجود برگ در ساکولنت
همانطور که اشاره شد ساکولنتها بر خلاف کاکتوسها دارای برگ هستند و آب اضافی را در برگهای خود ذخیره میکنند. برای همین برگهای ساکولنت ضخیم هستند و با برگهای گیاهان معمولی تفاوت دارند. بسیاری از افراد گیاه ساکولنت را از طریق برگهایش تکثیر کرده و پروش میدهند. قابل ذکر است چند گونه از گیاهان کاکتوس نیز دارای برگ هستند و بهتر است برای تشخیص آنها از ساکولنت، به موارد دیگر نیز توجه داشت.
-
وجود گل در ساکولنت و کاکتوس
هر دو گیاهان ساکولنت و کاکتوس از خود گلهای ریز زیبایی شکوفا میکنند. اما گلهای این گیاهان با یکدیگر متفاوت بوده و با یکدیگر فرق دارند. گلهای کاکتوس به شکل بزرگتر و پیچیدهتری هستند و در عین حال بسیار زیباترند.
تفاوت ساکولنت و کاکتوس از نظر شرایط نگهداری
حال که با تفاوتهای ظاهری گیاهان ساکولنت و کاکتوس آشنا شدید، بهتر است با نحوه نگهداری از آنها نیز آشنا شوید. در ادامه به بررسی عوامل محیطی در نگهداری از این گیاهان اشاره کرده و تفاوتهای آن را شرح خواهیم داد.
-
نور
هر دو گیاهان کاکتوس و ساکولنت برای رشد به نور کافی نیاز دارند. این گیاهان با دریافت نور کافی رنگ و شکل ظاهری خود را حفظ کرده و به رشد ایدهآلی خواهند رسید. در میان انواع کاکتوس و ساکولنت گونههایی که از خار و کرکهای بیشتری برخوردارند، به نور بیشتری نیاز دارند. بهتر است در فصل زمستان کاکتوسها را در یک اتاق با دمای مناسب و نور کافی قرار دهید.
در فصل تابستان میتوانید آنها را به محیط خارج از خانه انتقال دهید، تا نور کافی خود را دریافت کنند. توجه داشته باشید قرار دادن ساکولنت و کاکتوس برای طولانی مدت در زیر نور آفتاب توصیه نشده و این کار موجب آفتاب سوختگی و از بین رفتن آنها خواهد شد. بهترین دما برای نگهداری از ساکولنت و کاکتوس دماهای بالای 20 درجه سانتی گراد است.
-
آبیاری
آبیاری از عوامل بسیار مهمی است که باید در نگهداری از گیاهان آپارتمانی به آن توجه داشته باشید. معمولا گیاهان با از دست دادن شادابی، به ما خبر از کم آبی خود میدهند. برای همین هر زمان که احساس کردید ساکولنت و کاکتوس شادابی و نشاط اولیه خود را از دست دادهاند، حتما خاک آنها را بررسی کرده و در صورت نیاز آنها را آبیاری نمایید.
کاکتوس و ساکولنت جزو گیاهان مقاوم هستند و در برابر کم آبی از خود مقاومت زیادی نشان میدهند. با این حال از آبیاری به موقع آنها خصوصا در فصل بهار و تابستان غافل نشوید. میزان دفعات آبیاری ساکولنت و کاکتوس به سن گیاه، خاک گیاه، دمای محیط، میزان رطوبت، نور دریافت شده و گلدان بستگی دارد. برای همین با توجه به تمام این موارد سعی کنید از بهترین زمان برای آبیاری ساکولنت و کاکتوس اطلاع پیدا کنید.
اگر در زمان آبیاری این گیاهان شک داشتید، میتوانید از یک روش عامیانه برای این کار استفاده کنید. برخی از افراد با قرار دادن یک چوب کبریت یا خلال دندان در هاک، میزان رطوبت خاک را بررسی میکنند. اگر به چوب کبریت مقداری خاک چسبیده باشد، نشانگر این است که خاک رطوبت داشته و هنوز زمان آبیاری گیاه فرا نرسیده است. به این نکته هم توجه داشته باشید جنس گلدان هم در آبیاری گیاه تاثیر دارد؛ اگر از گلدانهای سفالی و گلی برای ساکولنت و کاکتوس استفاده میکنید، آنها به آبیاری بیشتری نسبت به گلدانهای پلاستیکی نیاز خواهند داشت.
-
خاک
کاکتوسها خاکهای اسیدی را برای رشد بیشتر ترجیح میدهند و برخیشان به مقدار PH بیشتری نیاز دارند. برای همین بهتر است خاکی که برای گیاه کاکتوس در نظر میگیرید، از PH بین 5 الی 6 برخوردار باشد. در صورتی که این مقدار از 4 کمتر بوده و یا بیش از 7 تجاوز کند، گیاه دچار آسیب شده و از بین خواهد رفت. معمولا برای بالا بردن سطح PH خاک کاکتوس، از مقداری پیت ماس استفاده میشود. مقدار پیت ماس باید در حد متعادل باشد و خیلی کم یا زیاد نباشد. به طور کلی بهترین عناصر برای خاک کاکتوس شامل موارد زیر هستند:
پیت: پیت ماس به مادهای گفته شده که از بقایای خزه و جلبکهای دریایی پدید میآید. پیت باعث شده تا خاک کاکتوس دارای خلل بیشتری شود.
شن و ماسه: ماسه از مهمترین موادی است که باید در خاک کاکتوس و ساکولنتها وجود داشته باشد. با وجود شن و ماسه، هوا به خوبی از میان خاک جریان یافته و به زهکشی خاک کمک خواهد شد.
پرلیت: پرلیت نیز وظیفه جریان هوای مناسب در خاک گیاهان را بر عهده دارد. همچنین پرلیت موجب شده تا آب به خوبی در میان خاک جریان پیدا کرده و بخش اضافی آن از ته گلدان خارج شود.
زغال: بسیاری از افراد از مقداری زغال برای خاک کاکتوس و پرلیت استفاده میکنند. این کار به این دلیل است که زغال باعث عدم نفوذ آلودگی و ناپاکی به خاک گیاهان میشوند. در حقیقت نقش زغال در خاک کاکتوس و پرلیت، تصفیه کردن خاک است.
جمع بندی
همانطور که مشاهده کردید در این مطلب به طور کامل به تفاوت میان کاکتوس و ساکولنتها پرداختیم. ساکولنت (succulent) و کاکتوس جزو گیاهان مقاوم و گوشتی هستند و بیشتر در مناطق گرم و خشک رشد میکنند. هر دوی این گیاهان به دلیل ذخیره آب در ساقه و برگهایشان، قادرند در شرایط کم آبی از خود مقاومت خوبی نشان دهند. همانطور که گفتیم کاکتوسها زیر مجموعه ساکلونتها هستند و تنها از نظر ظاهری با هم تفاوت دارند. کاکتوسها دارای آرئول و خارهایی در سطح بدنه خود هستند که در ساکولنتها این موارد وجود ندارد. در مقابل ساکولنتها دارای برگ هستند و تنها دستهای از آنها کرکهای ریزی در بدنه خود دارند.