علت پژمرده شدن گیاه شفلرا

گیاه شفلرا (Schefflera) نام یکی از گیاهان زیبای آپارتمانی است که به خاطر ظاهر خاص خود، به درخت چتری (umbrella tree) نیز معروف است. این گیاه زیبا مربوط به جنگل‌های بارانی و مناطق بومی استرالیا است. شفلرا از برگ‌های مرکب و پنجه‌ای شکلی برخوردار است و در زادگاه خود به شکل درختچه همیشه سبز می‌باشد. Schefflera در جنگل‌های بومی استرالیا، قادر به رشد تا ارتفاع 3 الی 6 متر است. در صورتی که ارتفاع این گیاه بیش از حد معینی شود، نیاز به قیم دارد. منظور از قیم یعنی برای گیاه یک مسیر حرکتی مشخص کرده تا در شرایطی که رشد انبوه پیدا کرد، دچار پوسیدگی و بیماری نشود.

یکی از مشکلاتی که در نگهداری از شفلرا ممکن است با آن روبرو شوید، ریزش برگ‌ها یا پژمرده شدن گیاه است. در این رابطه دلایل مختلفی وجود دارد که افراد با بررسی آنها قادر به رفع مشکل گیاه خواهند بود. از آنجایی که این گیاه جزو گیاهان آپارتمانی پرطرفدار است، بر آن شدیم تا در این مطلب به بررسی علل پژمرده شدن گیاه شفلرا بپردازیم. در ادامه راجع به عوامل موثر در پژمردگی گیاه شفلرا و راهکارهای مناسب برای حل آن اشاره خواهیم داشت.

1- آبیاری بیش از حد؛ از دلایل پژمردگی شفلرا

یکی از دلایل اصلی و شایع در پژمردگی گیاه شفلرا، آبیاری بیش از حد آن است. زمانی که به این گیاه آب بیش از حد برسد، گیاه دچار تغییراتی خواهد شد. در ابتدا برگ‌های پایین شفلرا شروع به زرد شدن کرده و سپس به ریشه آن آسیب خواهد رسید. زمانی که به ریشه گیاه آسیب وارد شود، گیاه شادابی خود را از دست داده و حالت پژمرده‌ای پیدا خواهد کرد.

در این شرایط یک بوی بد از سمت سطح خاک گلدان به مشام رسیده که حاکی از پوسیدگی ریشه گیاه شفلرا است. حال شاید برایتان این سوال پیش آید که آبیاری بیش از حد شفلرا به چه معناست؟ زمانی که خاک گلدان برای مدت طولانی مرطوب بماند و هوا قادر به جریان در بین ذرات خاک نباشد، یعنی آبیاری بیش از حد مجاز انجام شده است. آبرسانی زیاد به گیاه باعث مشکلاتی برای ریشه گیاه خواهد شد. زمانی که ریشه شفلرا بیمار شود، بخش‌های دیگر گیاه قادر به جذب مواد مغذی و آب لازم نخواهند بود. این امر باعث شده تا به گیاه آسیب جدی وارد شده و آن را در معرض نابودی قرار دهد.

با چند بررسی ساده در شفلرا می‌توان از آبیاری بیش از حد گیاه مطلع شده و از پژمردگی آن جلوگیری کرد.

• زمانی که خاک برای چند روز خیس مانده و دارای رطوبت باشد، یعنی آبیاری بیش از حد انجام شده است.
• زمانی که از سطح خاک گلدان بوی نامطبوعی به مشام برسد، یعنی ریشه گیاه در وضعیت خوبی قرار ندارد.
• زمانی که برگ‌های پایین گیاه به تدریج رنگ سبز خود را از دست داده و زرد می‌شوند، یعنی گیاه در معرض پژمردگی قرار دارد.
• قهوه‌ای شدن نوک برگ‌های جوان گیاه شفلرا یکی دیگر از علائم هشداردهنده پژمردگی گیاه است.
• اگر برگ‌های شفلرا شروع به ریزش نمایند، یعنی حال جسمانی گیاه خوب نبوده و باید در صدد رفع مشکل آن باشید.

مشکلات تشدید کننده در آبیاری گیاه شفلرا

بسیاری از افراد برای آبیاری گیاهان خود از برنامه‌های زمانی مشخصی استفاده می‌کنند. برای مثال هر هفته یک بار یا هر 10 روز یک بار را زمان مناسبی برای آبیاری گیاهان می‌دانند. داشتن برنامه برای آبیاری گیاه شفلرا (و برخی گیاهان دیگر) کار درستی نبوده و نباید به آن پرداخته شود. دلیل آن هم این است که شرایط رشد گیاه به نور و دمای محیط بستگی دارد و اگر دما یا نور کم و زیاد شوند، زمان آبیاری نیز باید تغییر پیدا کند. برای همین هر زمانی که حدود 10 سانتی‌متر از سطح خاک گلدان خشک شده باشد، بهتر است برای آبیاری آن اقدام شود.

یکی دیگر از دلایل تشدید کننده مشکل آبیاری گیاه شفلرا، خاک آن است. اگر خاک گیاه از زهکشی خوبی برخوردار نباشد، آب به خوبی از میان آن عبور نکرده و گیاه را دچار مشکلاتی خواهد کرد. برای همین حتما از خاک مناسب برای گیاه شفلرا استفاده نمایید. و در نهایت اینکه در فصل سرما که گیاه به آب کمتری نیاز دارد، آبیاری باید کاهش پیدا کند. برای آبیاری در فصل پاییز و زمستان نیز می‌توانید به بررسی خاک گلدان پرداخته و از زمان مناسب برای آبیاری گیاه شفلرا آگاه شوید.

احیای گیاه شفلرا در زمان آبیاری بیش از حد

اگر دلیل پژمردگی گیاه شفلرا آبیاری بیش از حد باشد، برای احیای آن می‌توانید از راهکار زیر استفاده کنید:

• در ابتدا گیاه شفلرا را از گلدان خارج کرده و به بررسی ریشه آن بپردازید. در صورتی که رنگ ریشه‌ها سیاه یا قهوه‌ای باشد، یعنی ریشه گیاه دچار پوسیدگی شده است.
• با استفاده از قیچی باغبانی یا یک قیچی تیز، به هرس کردن ریشه پرداخته و بخش‌های ناسالم آن را هرس کنید.
• سپس یک خاک مناسب برای گیاه در نظر گرفته و گلدان را با مقدار مناسبی از آن پر کنید.
• گلدان باید در ابعاد مناسب گیاه شفلرا و دارای سوراخ‌هایی در انتهای خود باشد.
• گیاه شفلرای هرس شده را در گلدانی که با خاک جدید پر شده است، بکارید و خاک اطراف ریشه‌های آن را متراکم کنید.
• در نهایت مقداری آب به گیاه داده و آن را در یک محیط با نور کامل غیر مستقیم قرار دهید.
• روند احیای گیاه شفلرا معمولا 2 الی 3 ماه طول کشیده و بعد از آن شاهد رشد ریشه‌ها و جوانه زدن برگ‌های جدید خواهید بود.

2- آبیاری کم؛ از دلایل پژمردگی گیاه شفلرا

آبیاری کم نیز همچون آبیاری بیش از حد، موجب خشک و پژمرده شدن گیاه شفلرا می‌شود. اما معمولا مشکلات ناشی از کم آبی گیاه خیلی کمتر از زمان آبیاری زیاد است. در صورتی که گیاه شفلرا برای مدت طولانی آبیاری نشده و خاکش خشک باقی بماند، دچار آسیب خواهد شد.

برای همین اگر دچار مشغله کاری زیاد هستید و احتمال می‌دهید آبیاری گیاه را فراموش کنید، بهتر است از یادداشت‌های یادآور استفاده کنید. با این حال برای حل مشکلات کم آبی و احیای گیاه، کار زیادی لازم نیست. کافیست آن را به مقدار مورد نیاز آبیاری کنید و رطوبت کافی را به آن برسانید. بهترین روش آبیاری گیاه شفلرا به صورت آهسته آهسته است؛ یعنی نباید آب را یکباره به پای گلدان بریزید. آبیاری گیاه باید تا زمانی که آب اضافی از ته گلدان خارج می‌شود، ادامه پیدا کند. در صورتی که آب بیش از حد به گلدان داده شود، شاهد مشکلاتی که در بخش قبل ذکر کردیم خواهید بود.

3- نوسانات دمایی؛ از دلایل پژمردگی گیاه شفلرا

یکی دیگر از دلایل پژمردگی گیاه شفلرا، نوسانات دمایی و قرار گرفتن در دماهای بالا یا پایین است. گیاه شفلرا به دماهای 18 الی 32 درجه سانتی‌گراد علاقه بیشتری داشته و در این دماها رشد بهتری خواهد داشت. به طور کلی دمای محیط خانه، دمای مناسبی برای گیاه شفلرا است. اما نوسانات دمایی می‌تواند باعث تغییراتی در گیاه شده و آن را در معرض پژمردگی یا نابودی قرار دهد. این نوسانات دمایی معمولا در سه حالت زیر پیش آمده و بر روی گیاه تاثیر می‌گذارند:

• زمانی که گیاه شفلرا از گلخانه به منزل انتقال می‌دهید، گیاه در معرض نوسانات دما قرار خواهد گرفت.
• زمانی که گیاه در فصل سرما در فضاهای کمتر از 10 درجه سانتی‌گراد نگه داشته شود.
• زمانی که گیاه در فصل گرما در فضاهای بیش از 32 درجه سانتی‌گراد نگه داشته شود.

4- کوددهی زیاد؛ از دلایل پژمردگی گیاه شفلرا

گیاه شفلرا نیز (همچون گیاهان دیگر) برای رشد بهتر نیاز به کود دارد. اما دادن کود زیاد به گیاه، سبب آسیب به آن خواهد شد. زمانی که به گیاه شفلرا کود زیادی دهید، شاهد آویزان شدن برگ‌ها، قهوه‌ای شدن نوک برگ‌ها و تجمع رسوب نمکی در سطح خاک گلدان خواهید بود.

در واقع کوددهی زیاد موجب تغییر PH خاک و سمی شدن آن شده و گیاه را دچار آسیب می‌نماید. برای همین سعی کنید در فواصل مناسب، گیاه را کودرسانی کنید. بهترین زمان کوددهی گیاه شفلرا در فصل بهار و تابستان ماهی یک بار و در فصل پاییز و زمستان دو ماه یک بار است. با کودرسانی و تغذیه مناسب گیاه، شاهد همیشه سبز بودن برگ‌های شفلرا خواهید بود. با این حال، اگر اطمینان حاصل کردید که علت پژمردگی گیاه به خاطر کود زیاد است، از دو روش زیر می‌توانید استفاده کنید:

• در صورتی که رسوبات نمکی سطح خاک کم بود، خاک را با آب ولرم شستشو دهید تا رسوبات خاک کاهش پیدا کند.
• در صورتی که مقدار رسوبات نمکی سطح خاک زیاد بود، باید از خاک جدیدی برای گلدان استفاده کنید. برای همین خاک قدیمی گلدان را دور ریخته و از یک خاک مناسب برای گیاه شفلرا استفاده کنید.

5- تعویض گلدان در زمان بیماری؛ از دلایل پژمردگی گیاه شفلرا

آخرین دلیلی که برای پژمرده شدن گیاه شفلرا می‌توان بیان کرد، تعویض گلدان در زمانی است که گیاه بیمار بوده باشد. اگر پیش از تعویض گلدان، گیاه شفلرا به هر دلیلی در حال بیماری یا پژمردگی بوده باشد، با تعویض گلدان آسیب بیشتری به آن وارد خواهد شد. برای همین اگر قصد تعویض گلدان گیاه شفلرا را داشتید، حتما در ابتدا از سلامتی آن آگاه شوید. در غیر این صورت با روش احیا که آبیاری و کوددهی مناسب به گیاه است، می‌توانید سلامتی آن را بازگردانید.

برای تقویت گیاه شفلرا از چه کودی باید استفاده کرد؟

شما می‌توانید برای تقویت و رساندن مواد مغذی به گیاه شفلرا از کودهای مناسب گیاه شفلرا استفاده کنید. در کنار کودرسانی، حتما از خاک مناسب با زهکشی خوب برای گیاه شفلرای خود استفاده نمایید.

جمع بندی

گیاه شفلرا از جمله گیاهان زیبای آپارتمانی بوده که در صورت نگهداری نادرست، دچار پژمردگی شده و از بین خواهد رفت. برای همین باید از اصول نگهداری صحیح از شفلرا به خوبی آگاه باشید تا گیاه دچار آسیب نشود. در این مطلب سعی کردیم تا تمام عوامل موثر در پژمردگی گیاه شفلرا (Schefflera) را شرح دهیم. این علل عبارت بودند از: آبیاری بیش از حد گیاه شفلرا، آبیاری کم گیاه شفلرا، کوددهی زیاد گیاه شفلرا، نوسانات دمایی و تعویض گلدان در زمان بیماری گیاه شفلرا. در صورتی که گیاه شفلرا دچار تغییر شکل و پژمردگی شود، باید در ابتدا علت آن را جستجو کرده و سپس در صدد رفع آن برآیید.